Stefan Zweig - Satranç

New York'tan Buenos Aires'e hareket eden yolcu gemisinin kalkışıyla başlayan eser dünya satranç şampiyonu Mikro Czentovic'in hayat hikayesiyle başlar. İlginç bir kişiliği olan Czentovic'i psikolojik açıdan incelemek isteyen anlatıcı diğer yolculardan McConnor'ın da çabasıyla şampiyonla  müsabaka ayarlamayı başarır. Bir müsabaka esnasında hikayenin asıl kahramanı Dr. B. ortaya çıkar. Dr. B. ve Czentovic arasında bir müsabaka ayarlanır. Bu arada ise Dr. B. anlatıcıya satrançla olan bağını anlatır. Avurturya hanedanına bağlı olarak çalışan Dr. B. Hitler'in Gestapo'su tarafından konuşturulmak için ilginç bir muameleye tabii tutulur. İçinde sadece yatak, lavabo, koltuk gibi temel ihtiyaçların olduğu bir odada tecrit edilir. Aylar süren günlük sorguların birinde Dr. B. sorgu memurlarının birinin paltosundan bir kitap çalar. Kitap dünya şampiyonlarının satranç partilerinin yer aldığı bir ders kitabıdır. İlk etapta bu oyunları kafasında kurgulayan Dr. B. bir süre sonra kendine karşı oynamaya başlar. Bu durum zamanla kendine meydan okumaya ve bir öfkeye dönüşür. Bu durumun etkisiyle tecrit hayatından kurtulan Dr. B. yolcu gemisinde anlatıcı ve Czentovicle karşılaşana dek satranç oynamaz.
Czentovicle müsabaka esnasında tecrit altındayken yaşadığı ruh haline dönmek üzere olan Dr. B. anlatıcının uyarısıyla oyunu bırakır ve muhataplarından özür diler.

Kitapta her açıdan cehalet örneği olduğu halde satrançta bir deha kesilen Czentovic'in hikayesini okuyacağımızı düşünürken bir anda kendimizi akıl almaz bir işkenceyi okurken buluyoruz. Dr. B.'nin tecrit halindeyken insana, yazıya, havaya nasıl susadığına şahit oluyoruz.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Bernard Lewis - Bir Ortadoğu Tarihçisinin Notları

İsmail Lütfi Çakan - Ana Hatlarıyla Hadis

Roger Garaudy - Geleceğimizde İslam Var