İdris Küçükömer - Türkiye Üstüne Tartışmalar
Kitap, sol camia içerisindeki aykırı görüşleriyle tanınan İdris Küçükömer'in de içlerinde bulunduğu çeşitli yazar, akademisyen ve iş adamlarının katıldığı forumların metinlerinden oluşuyor. Forumlar 1970 ile 1975 arasında düzenleniyor. Forumların ikisi iktisadi konuları içeriyor. Diğeri ise cumhuriyetin ellinci yılı dolayısıyla icra edilmiş. Ben analizi sadece yazarın görüşleri çercevesinde yapacağım.
İlk forum 12 Mart müdahalesi hemen öncesinde yapılıyor. Adalet Partisi'deki bölünme ve bunun iktisadi boyutu tartışılıyor. Yazar hükümetin sosyalizme göz kırpan bir politika güttüğü için iktidarda düşürüleceğini söylüyor ve üzerinden fazla bir zaman geçmeden öngörüsü gerçekleşiyor.
Yazar bu bölümde burjuva, küçük burjuva, işçi sınıfı gibi halk kesimlerinin tanımlamalarını yapıyor.
Reformların tepeden inme bir şekilde değil halkın desteğiyle hayata geçirilebileceğini dile getiriyor.
İkinci forumda Mustafa Kemal ve cunhuriyet tartışılıyor. Bu forumda Şevket Süreyya Aydemir, Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi Mustafa Kemal'e yakın yazarlar cumhuriyetin ilan ediliş sürecini anlatıyorlar. Bu bölümde tartışma Milli Mücadelemizin antiemperyalist olup olmadığı çerçevesinde gerçekleşiyor.
Küçükömer birinci meclisin en demokratik meclis olduğunu soyleyip; birinci meclisin tasfiye ediliş biçimini eleştiriyor.
Yazar, tıpkı Fikret Başkaya'nın Paradigmanın İflası'nda dile getirdiği gibi Milli Mücadelemizin antiemperyalist bir mücadele olmadığını iddia ediyor. Küçükömer İngiltere'deki bir kısım politikacının Mustafa Kemal ve TBMM'yi Yunanistan'a karşı desteklediğini de iddia ediyor.
Tek parti iktidarının reformlarının toplumdan kopuk olduğunu ve bir türk halka rağmenciliğin hakim olduğunu dile getiriyor.
Kemalizmin bir doktrin veya fikir hareketi olmadığını ifade ediyor. Mustafa Kemal'in de tarihteki yerine tevdi edilmesi gerektiğini söylüyor.
Dönemin parlak siyasi hareketi Milli Selamet Partisi'ni toplumcu bir hareket olarak tanımlıyor.
Son forumda yine iktisadi ağırlıklı bir tartışma yaşanıyor.
Yazar, tarihin salt ekonomik veya salt sosyolojik olarak değerlendiremeyeceğini beyan ediyor. İkisinin birlikte oluştuğunu söylüyor.
İktisadi gelişmelerin toplumsal problemleri çözmekte yeterli bir etmen olmadığını vurguluyor.
Emperyalizm ve kapitalizmin dünya düzeyinde yaygınlaşma sürecini açıklıyor.
Demokratikleşmenin, ilerleme ve güçlenmeyle koşut olduğunu ifade ediyor.
Kitabın sonunda yazara ait bir yazıya yer veriliyor.
Küçükömer burada ülkemizdeki siyasi ve toplumsal istikrarın kişilere odaklı ve bağlı olmasından yakınıyor. Anadolu halkının da tüm ortadoğu halkları gibi 'sahip bekleme' özelliği olduğunu söyleyerek topluma yönelik bir eleştiride bulunuyor.
Cumhuriyet rejiminin eski saltanat sisteminin ideolojisini reddetse de yukarıdan aşağı hiyerarşik yapısını sürdürdüğünü ifade ediyor.
Kitapta iş adamı ve sanayicilerin 1961 anayasasının işçilere sağladığı geniş haklardan rahatsızlık duyduğunu görüyoruz.
İlk forum 12 Mart müdahalesi hemen öncesinde yapılıyor. Adalet Partisi'deki bölünme ve bunun iktisadi boyutu tartışılıyor. Yazar hükümetin sosyalizme göz kırpan bir politika güttüğü için iktidarda düşürüleceğini söylüyor ve üzerinden fazla bir zaman geçmeden öngörüsü gerçekleşiyor.
Yazar bu bölümde burjuva, küçük burjuva, işçi sınıfı gibi halk kesimlerinin tanımlamalarını yapıyor.
Reformların tepeden inme bir şekilde değil halkın desteğiyle hayata geçirilebileceğini dile getiriyor.
İkinci forumda Mustafa Kemal ve cunhuriyet tartışılıyor. Bu forumda Şevket Süreyya Aydemir, Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi Mustafa Kemal'e yakın yazarlar cumhuriyetin ilan ediliş sürecini anlatıyorlar. Bu bölümde tartışma Milli Mücadelemizin antiemperyalist olup olmadığı çerçevesinde gerçekleşiyor.
Küçükömer birinci meclisin en demokratik meclis olduğunu soyleyip; birinci meclisin tasfiye ediliş biçimini eleştiriyor.
Yazar, tıpkı Fikret Başkaya'nın Paradigmanın İflası'nda dile getirdiği gibi Milli Mücadelemizin antiemperyalist bir mücadele olmadığını iddia ediyor. Küçükömer İngiltere'deki bir kısım politikacının Mustafa Kemal ve TBMM'yi Yunanistan'a karşı desteklediğini de iddia ediyor.
Tek parti iktidarının reformlarının toplumdan kopuk olduğunu ve bir türk halka rağmenciliğin hakim olduğunu dile getiriyor.
Kemalizmin bir doktrin veya fikir hareketi olmadığını ifade ediyor. Mustafa Kemal'in de tarihteki yerine tevdi edilmesi gerektiğini söylüyor.
Dönemin parlak siyasi hareketi Milli Selamet Partisi'ni toplumcu bir hareket olarak tanımlıyor.
Son forumda yine iktisadi ağırlıklı bir tartışma yaşanıyor.
Yazar, tarihin salt ekonomik veya salt sosyolojik olarak değerlendiremeyeceğini beyan ediyor. İkisinin birlikte oluştuğunu söylüyor.
İktisadi gelişmelerin toplumsal problemleri çözmekte yeterli bir etmen olmadığını vurguluyor.
Emperyalizm ve kapitalizmin dünya düzeyinde yaygınlaşma sürecini açıklıyor.
Demokratikleşmenin, ilerleme ve güçlenmeyle koşut olduğunu ifade ediyor.
Kitabın sonunda yazara ait bir yazıya yer veriliyor.
Küçükömer burada ülkemizdeki siyasi ve toplumsal istikrarın kişilere odaklı ve bağlı olmasından yakınıyor. Anadolu halkının da tüm ortadoğu halkları gibi 'sahip bekleme' özelliği olduğunu söyleyerek topluma yönelik bir eleştiride bulunuyor.
Cumhuriyet rejiminin eski saltanat sisteminin ideolojisini reddetse de yukarıdan aşağı hiyerarşik yapısını sürdürdüğünü ifade ediyor.
Kitapta iş adamı ve sanayicilerin 1961 anayasasının işçilere sağladığı geniş haklardan rahatsızlık duyduğunu görüyoruz.
Yorumlar
Yorum Gönder